Rett mann på rett plass

Er vi i ferd med å male oss inn i eit hjørne? Rike Norge, med sine relativt høge løner, med flust av ungdom som vel media, musikk, dans og drama som fordjuping på vidaregåande. Rike Norge, der vi blir stadig fleire eldre i høve til yngre, og 1 av 4 må velje utdanning og jobb innan «trøste- og bære»-yrka dersom vi skal klare å ta oss av dei eldre på ein verdig måte.

Fleire tar til orde for meir teknologi inn i omsorgsyrka. Det har eg også tru på. Men ikkje som erstatning for dyktige pleiarar. Vi må hugse at samstundes som vi blir fleire eldre, så blir også pleietyngda større. Men det var fasinerande å sjå korleis td Lyse energi har vore med å utvikle enkle  program for nettbrett eller TV der den eldre og familie/omsorgstenesta kunne ha kontakt oftare. Eller noko så enkelt som å sjå kven som ringte på døra og sleppe inn dei ein ville. Dette er viktig utviklingsarbeid som vil gjere kvardagen enklare og tryggare for mange. Men for ei raskt veksande gruppe, dei demente, så er ikkje dette aktuelle hjelpemiddel. For å frigjere ressursar for dei mest sjuke og for dei demente, så vil teknologien vere flott.

I min kommune går dei motesett veg. Her skal ein gjeninnføre nattevakter og kokkar på alle bu- og omsorgssentra. På desse sentra leiger eldre folk leilighet, og det bur ikkje meir enn ca 10 stk på kvart senter. Og det er personar utan tung pleietyngde. Det tyder på ein kommune som trass i at rekruttering er største utfordringa,  korkje har teke inn over seg  ressursmangelen eller det store behovet kommunen har for å bygge opp dementomsorga. Men bevares, det gir eit svært godt tilbod til dei som får det, og det opplevest trygt for familiane til dei eldre.

Samhandlingsreformen har som mål at fleire skal få helsehjelpa si utanfor eit sjukehus. Det vi merkar mest til no, er raskare utskriving frå sjukehus. Noko som sett større krav til tal tilsette og til kompetanse i kommunane. Mange søkjer samarbeid med nabokommunar for å klare det. Samhandlingsreforma vil bli ei ny omdreiing på skruen med å føre ressursar til dei sjukaste i kommunen.

Derfor trur eg vi må føre ein politikk som er familievenleg og gir gode løysingar for dei som har omsorgsoppgåver overfor eldre slektningar / venner. Det vil frigjere omsorgspersonell. Gode avlastnings-ordningar er eit stikkord skal ein familie våge å ta på seg denne typen arbeid.

Dernest vil teknologi hjelpe. Kva er insentivet innanfor det offentlege for ut utvikle teknologi? At ressursane når lenger, er opplagt ein. Men er det nok? I andre næringar er det økonomisk gevinst for utviklaren som er «premien». Er det eit minus for utviklinga av omsorgsyrket at det er få private aktørar? Dette veit eg for lite om, men spørsmålet må stillast. Eg lurer også på om det er ein samanheng mellom at mange kvinner er i omsorgsyrkene, og at det er få kvinnelege grunderar.

Løn og arbeidstid for omsorgsarbeidarar kjem vi vel heller ikkje utanom. Kvifor er det så stor lønsskilnad på ein ingeniør og ein sjukepleiar? Utdanninga er den same i tid. Ansvaret skulle ein tru var minst like stort hos sjukepleiaren. Er det her igjen at det er vanskelegare å rekruttere ingeniørar? Fordi dei er flust av private arbeidsgjevarar som tilbyr løner langt utanom offentlege budsjett sine sjansar? (Noko å tenkje på for likestillingsministeren?)

Eller skal vi som ein skikkeleg sleip riking, støvsuge fattigare land for deira kompetanse og tilsette eit nytt tenarskap for oss?